مقدمه:
«حجاب» از ارزندهترین نمودهای فرهنگی، اجتماعی در تمدن ایرانی - اسلامی است که پیشینه آن به قبل از ورود اسلام میرسد، اما در فرهنگ اسلامی به اوج تعالی و منتهای ارزش و اعتبار خود میرسد.
حجاب و عفاف پدیده مذهبی - ارزشی مهمی در تعالیم اسلامی است و توجه به زمینههای فرهنگی - اجتماعی به عنوان بستر آن بسیار شایسته و لازم است و اشاعه و تعمیق آن نیازمند آموزشهای بنیادین و مداوم در خانواده، مدرسه، دانشگاه و اجتماع است.
بدیهی است که در کنار شرایط مساعد اجتماعی برای ارزش تلقی کردن و الگوپذیری این فرهنگ، نیازمند درونی و نهادینه شدن آن در وجود افراد است بدون شک رسیدن به این هدف نیازمند مشارکت و توجه جدی همه نهادها و دستگاهها به صورت مستمر و هدفمند است.
سیاستها و راهکارها
1- در اولویت قرار دادن موضوع حجاب و عفاف در برنامههای دستگاههای اجرایی کشور برای مقابله با روند فزاینده بدحجابی.
2- ابلاغ روشهای اجرایی و تعیین ضوابط و هنجارهای روشن در مورد نوع لباس و پوشش افراد در بخشهای رسمی و اداری کشور.
3- نظارت بر رعایت حریم حجاب و عفاف در سازمانهای دولتی و عمومی و نظارت و تأکید بر ضرورت رعایت سادگی و پوشش و فرمهای اسلامی و حضور ساده و بیآرایش در محیط کار به دلیل تأثیر منفی بر مراجعان.
4- تعریف استانداردهای فرهنگی مناسب برای ترویج فرهنگ عفاف منطبق با فرهنگ دینی و ملی و فراهم کردن زمینههای لازم برای ترویج الگوهای مناسب پوشش اسلامی توسط نهادهای الگو ده.
5- ایجاد مراکز و مؤسسات متعدد با هدف الگوسازی، ارائه مدلهای مناسب و متنوع و ایجاد رقابت سالم در زمینه بین افراد.
6- وضع قوانین و مقررات لازم برای اصلاح وضعیت پوشش در جامعه.
7- گسترش و تقویت مراجع قانونی برای ترویج پوشش اسلامی در جامعه.
8- اصالت بخشی به فرهنگ عفاف از طریق محصولات متنوع فرهنگی، هنری متناسب.
9- رعایت حجاب و حفظ شئون اسلامی از سوی مدیران، مسئولان حکومتی و خانوادههای آنان و تدوین شاخصهایی در این زمینه برای گزینش مدیران.
10- رفع اشکالات قانونی در نحوه تولید، توزیع و عرضه پوشاک داخلی و خارجی.
11- پیگیری نحوه اجرای طرح گسترش فرهنگ عفاف به صورت مستمر در جلسات شورای فرهنگ عمومی استانها و ارائه گزارشهای منظم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس کمیته).
12- ارزیابی دقیق از اجرای طرحها توسط دستگاههای فرهنگی، انتظامی و قضایی برای مقابله با مظاهر بدحجابی و یافتن راهکارهای مناسب توسط کمیته توسعه و ترویج فرهنگ عفاف.
13- نظارت و ارزیابی عملکرد رسانهها - خصوصاً صدا و سیما - در ارتباط با الگوهای تبلیغی آنها و تأثیر آن در جامعه.
14- احیای سنت حسنه «امر به معروف و نهی از منکر» درمورد حجاب و عفاف.
15- فراهم کردن زمینههای لازم برای تهیه کتب، نشریات و تولیدات علمی - فرهنگی به منظور ترویج فرهنگ عفاف و پاسخگویی به شبهات موجود در مورد آن.
16- انجام سیاستهای تشویقی درباره مدیران و کارگزارانی که در محیط کار خود اصول عفاف و پوشش اسلامی را رعایت میکنند.
وظایف تخصصی دستگاههای قانونگذار و اجرایی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
1- هماهنگی و نظارت بر رسانههای ارتباط جمعی همانند: روزنامهها، مجلات و محصولات سمعی و بصری، نمایشها و ... برای توجه به فرهنگ حجاب و عفاف و رعایت آن.
2- حمایت مادی و معنوی از آثار فرهنگی - هنری همانند تسریع در صدور مجوز، ارایه یارانه و تشویق تولید کنندگان آثار فرهنگی و هنرمندانی که راهکارهای تازه و جذاب در راستای توسعه فرهنگ عفاف ارائه میکنند.
3- جلوگیری از انتشار و تبلیغ کالاهای فرهنگی که با فرهنگ عفاف و حجاب مغایرت داشته باشد مانند (کتاب، فیلم، نشریات، تئاتر و ...)
4- ترویج الگوهای مناسب برای عفاف و حجاب و ممانعت از ترویج فرهنگ مدگرایی منفی در محصولات و کالاهای فرهنگی.
5- هماهنگی و همکاری با رسانههای جمعی برای ایجاد حساسیت لازم در خانوادهها نسبت به اهمیت فرهنگ حجاب و عفاف.
6- تولید سمفونی و آثار موسیقایی متناسب با موضوع عفاف و حجاب.
7- برگزاری جشنوارههای فرهنگی - هنری، منطقهای، ملی و بینالمللی برای رواج فرهنگ عفاف و حجاب.
8- استفاده از ظرفیت سازمانهای فرهنگی غیر دولتی و خصوصی جهت ترویج فرهنگ عفاف و حجاب.
9- نظارت فرهنگی بر اینترنت و ایجاد سیاستهای حمایتی و هدایتی به منظور تعمیق فرهنگ عفاف و حجاب و جلوگیری از ورود و گسترش مظاهر تهاجم فرهنگی.
10- تبیین و تحلیل ریشههای دینی و اعتقادی فرهنگ عفاف و حجاب - به ویژه برای نسل جوان - از طریق تولیدات ملی، برگزاری نشستهای فکری - فرهنگی، ایجاد باشگاه اندیشه و مانند آن.
11- نظارت بر تشکلهای هنری - مردمی، نمایشگاههای هنری و محافل هنری عمومی مانند: کنسرتها و نمایشگاهها در جهت رعایت عفاف و حجاب.
12- اهتمام لازم برای اجرای قانون «منع استفاده ابزاری از تصاویر زنان در مطبوعات».
13- به عضویت پذیرفتن خانمهای متعهد و مطلع از مسائل عفاف و حجاب در هیئتهای نظارت بر بازبینی فیلم، کتاب و .....
14- تهیه فیلمهای سینمایی در مورد تاریخچه کشف حجاب در ایران و بررسی علل و عوامل آن.
15- استفاده مناسب از لباسهای اسلامی - ملی (حجاب و حجاب برتر) در فیلمهای سینمایی و استفاده نکردن از این پوشش توسط شخصیتهای منفی و منفور در فیلمها.
16- ارزیابی مستمر وضعیت حضور زنان در فیلمهای سینمایی و مطبوعات.
17- نظارت دقیق و اصولی بر وضعیت فرهنگی - اخلاقی سالنهای سینما و مراکز مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
18- حمایت از انتشار نشریات تخصصی و پوشاک اسلامی و سعی در جهانی کردن این نشریات از طریق اینترنت.
19- ارتباط مستمر و تبلیغ در جهت گسترش فرهنگ و سنن ایرانی - اسلامی در بین ایرانیان مقیم خارج از کشور به وسیله رایزنیهای فرهنگی در سفارتخانههای جمهوری اسلامی ایران در سراسر دنیا ( با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی)
20- همکاری و هماهنگی درجهت اعزام گروههای فرهنگی جهت ترویج و تبلیغ فرهنگ و آداب اسلامی - ملی برای سایر ملل- خصوصاً ایرانیان مقیم خارج از کشور - (با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی)
21- توسعه و گسترش ارتباط فرهنگی - اسلامی و ملی بین سفارتخانههای کشورهای اسلامی در ایران ( با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی).
وزارت بازرگانی
1- حمایت عملی از طراحان و تولید کنندگان پوشاک ساده و اسلامی در جهت ایجاد تنوع در الگوهای پوشش اسلامی.
2- نظارت مستمر و مؤثر بر عملکرد واحدهای تولیدی پوشاک از طریق سازمانهای مربوطه.
3- حمایت کامل - حتی یارانهای - از واحدهای تولیدی پارچههای چادری.
4- کنترل اماکن تجاری عمومی (شامل فروشگاهها، مجتمعهای تجاری، نمایشگاهها و ...) از نظر پوشش و بدحجابی.
5- تدوین قوانینی برای ممنوعیت عرضه لباس دست دوم خارجی در کشور.
6- اجرای شیوهنامه و ملزم ساختن، واحدهای تولیدی جهت نصب نام تجاری (Brand) بر روی پوشاک تولید شده در داخل.
7- اطلاع رسانی و ارتقاء سطح دانش و بینش واحدهای تولیدی، توزیعی، آرایشگاهها، دستگاههای عرضه لوازم بانوان در مورد حجاب و عفاف.
8- حمایتهای همه جانبه از برگزاری جشنوارههای ادواری و نمایشگاههای عرضه البسه و لوازم زنان منطبق با الگوهای ارزشی اسلامی و معرفی واحدهای نمونه در سطح کشور و خارج از کشور.
9- پیشنهاد قوانین مشخص در مدت 3 ماه برای نظارت بهتر بر تولید و توزیع پوشاک و نحوه برخورد با متخلفان واحدهای تولیدی و استانداردسازی آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی.
10- اهتمام برای اجرای مناسب تر مقررات درچیدمان آرایش / تزیین ویترینها و استفاده از مانکنها جهت حفظ عفت عمومی.
11- نظارت بر رعایت اصل عفاف در نوع بستهبندی و عدم استفاده از تصویرهای نامناسب در تبلیغات تجاری کالا.
12- تهیه احکام شرعی مرتبط با اسناد و آموزش آن به اصناف توسط وزارت بازرگانی قبل از اخذ مجوز فعالیت.
13- برگزاری نمایشگاههای لباس - ملی و مذهبی - جهت ارائه الگوهای اسلامی و سالم به تولیدکنندگان و مصرف کنندگان.
سازمان صدا و سیما
1- اهتمام ویژه در خصوص معرفی و ترویج فرهنگ عفاف به منظور نهادینه سازی و جذاب نمودن آن.
2- تبیین نقش حجاب و عفاف در افزایش سلامت جامعه و بهرهوری آن از طریق تولید برنامههای مختلف.
3- فرهنگسازی در زمینه اصلاح پوشش نامناسب و ارائه راهحلهای مؤثر و فوری از طریق تولید برنامههای کارشناسی، گفتمان، تولید فیلم، تیزرهای تلویزیونی و ...
4- تبیین و آموزش احکام شرعی حجاب و عفاف و رعایت حریم عفاف در خانه و اجتماع و آموزش معیارهای رفتار صحیح زن و مرد جهت برقراری روابط متعادل اجتماعی.
5- به تصویر کشیدن ابعاد شخصیتهای الهی اسلام چون حضرت زهرا (س)، حضرت زینب (س) و زنان نمونه از صدر اسلام تا دوران معاصر در مناسبتهای مذهبی و ملی و تأثیر آن در فرهنگ سازی و گسترش ارزشهای اسلامی به صورت جذاب.
6- ترویج الگوهای مناسب حجاب از طریق تولید فیلم و سریال و سایر برنامههای تلویزیونی و انجام مناظره علمی، فرهنگی و هنری در خصوص فلسفه حجاب و عفاف به منظور استحکام بنیه اعتقادی و فرهنگی جوانان.
7- به تصویر کشیدن چهره بانوان محجبه کشورهای خارجی در زمینههای مختلف فرهنگی، هنری، اجتماعی و سیاسی از طریق برنامههای تلویزیون و تهیه فیلم از زندگی آنان.
8- تهیه فیلم و ارایه تصویر روشن از تاریخچه و خاستگاه کشف حجاب در ایران به عنوان یک حرکت سیاسی با هدف تخریب بنیانهای فکری و عقیدتی و رفتاری زنان در جامعه.
9- آموزش و ترویج احکام شرعی حجاب و پوشش بومی (منطقهای) در جغرافیای جمهوری اسلامی ایران.
10- به تصویر کشیدن زنان تحصیلکرده، ممتاز، متعهد و باحجاب در فیلمها و مجموعههای هنری و پرهیز از نشان دادن آنان در نقشها و شخصیتهای عامه و کمسواد.
11- نشان دادن وضعیت حقوقی، فرهنگی و اجتماعی زنان در غرب و مقایسه آن با وضعیت زنان در غرب و مقایسه آن با وضعیت زنان در ایران به منظور ایجاد احساس رضایت خاطر زنان ایرانی از فرهنگ دینی و پایبندی آگاهانهتر آنان به عفاف و حجاب.
12- نشان دادن اثرات منفی فرهنگ مبتذل و غیر اخلاقی غرب در زندگی اجتماعی و خانوادگی.
13- انجام تمهیدات لازم برای کاهش تأثیرات منفی سریالها و فیلمهای خارجی متضاد با فرهنگ اسلامی از طریق نقد و بررسی فیلمها و سریالها.
14- معرفی نمونههای عینی از اساتید، مربیان، نفرات اول کنکور، المپیادیها و خانوادههای ایثارگران و .. از نظر مظاهر عفاف و حجاب و ساده زیستی.
15- انعکاس موفقیتهای جوانان - خصوصاً دختران - در ابعاد مختلف با هدف احیا و تقویت شخصیت و منزلت اجتماعی آنها.
16- تهیه فیلم و گزارش از زندگی زنان فعال در عرصههای خانوادگی، مدیریتی، علمی، فرهنگی و هنری با محوریت موضوع «عفاف و پوشش».
17- آشنا کردن خانوادهها و جوانان نسبت به برگزاری ازدواج کم هزینه و ساده با توجه به شرایط اقتصادی جامعه.
18- بازنگری در شرایط انتخاب فیلمها و سریالهای خارجی بر اساس ملاکهای حجاب و عفاف.
19- تهیه برنامههای متناسب با فرهنگ حجاب و عفاف برای کودکان و استفاده از قهرمانهای عروسکی مطرح در کارتونها و برنامههای کودک نظیر (علی کوچولو، کلاه قرمزی و ... در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان)
20- تهیه برنامههای مختلف در خصوص تاریخچه و جایگاه پوشش و حجاب در غرب، تبیین علل و عوامل آن و چگونگی رواج فرهنگ برهنگی در سدههای اخیر در آن جوامع.
21- نظارت مستمر بر تبلیغات تجاری به منظور جلوگیری از ایجاد روحیه مصرف گرایی و تجمل پرستی به عنوان عوامل ترویج بی مبالاتی اخلاقی و سوق آن به سوی تبلیغات و آگهیها فرهنگی و اخلاقی.
22- تدوین سیاستهای روشن و مشخص در مورد سبک لباس و آرایش هنرمندان، مجریان زن و مرد و ... در برنامهها، فیلمهای سینمایی، تئاتر و ... با محوریت عفاف و حجاب.
23 - اطلاع رسانی مناسب و دقیق به خانوادهها در مورد علل آسیبهای اجتماعی و انحرافات در خصوص زنان بی سرپرست، کودکان خیابانی، طلاق، اعتیاد، فرار دختران و نشان دادن عدم رعایت عفاف و حجاب در بروز این آسیبها.
24- انعکاس عواقب منفی استفاده از فیلمها، نوارهای مبتذل و حضور در گروههای منحرف بر زندگی فردی - اجتماعی از طریق برنامههای مناسب به صورت طبیعی و غیر عمدی.
25- نشان دادن اثرات منفی تاثیر فرهنگ مبتذل و غیر اخلاقی غرب در زندگی اجتماعی نوجوانان به صورت طبیعی.
26- بیان آیات و روایات و توصیههای دینی در مورد مسئولیت مشترک زن و مرد در رعایت نگاه، رفتار و گفتار.
27 اتخاذ سیاستهای انضباطی در خصوص بازیگران زن صدا و سیما و جلوگیری از تجلیل و تبلیغ چهرههایی که در مناظر اجتماعی و عمومی با ظاهر و پوشش بد حضور پیدا میکنند.
28- ترغیب و تشویق تولید کنندگان آثار فرهنگی که راهکارهای بدیع و جذاب در راستای تعمیق و توسعه فرهنگ عفاف ارائه نمایند.
29- تجلیل از هنرمندان و فرهنگسازان متعهد که در اشاعه فرهنگ عفاف و حجاب صاحب اثر و نظر هستند.
30 - افزایش سطح آگاهی خانوادهها از طریق رسانه ملی در مورد اهمیت فرهنگی عفاف و حجاب.
31- سفارش ساخت و تولید آثار برجسته و تاثیر گذار در موضوع حجاب.